PRAVNA KLINIKA" JUSTICIJA "

SMETANJE DRŽAVINE OBUSTAVOM ISPORUKE GASA

2012/02/16,23:15

  Postojanje oštećenja na kontrolnom satu za merenje protoka gasa,ne ovlašćuje energetskog subjekta da u skladu sa članom 65.Zakona o energetici isključi takav objekat sa prenosnog,transportnog ili distributivnog sistema,već je neophodno na nesumnjiv način utvrditi da je upravo takvo oštećenje dovelo do korišćenja energije bez ili mimo mernih uređaja ili suprotno uslovima utvrđenim ugovorom u pogledu pouzdanog i tačnog merenja preuzete energije u smislu člana 64 Zakona o energetici.
 

Pobijanim Rešenjem tužbeni zahtev je usvojen u celosti pa je utvrđeno da je tuženi izvršio smetanje poseda tužilje, tako što je dana 08.04.2010.godine onemogućio tužilju da koristi zemni gas u svom domaćinstvu u Novom Sadu, na taj način što je isključio sa sistema gasno-distributivne mreže i prekinuo redovne isporuke gasa za njeno domaćinstvo.Naloženo je tuženom da u roku od tri dana da izvrši vraćanje u stanje pre izvršenog smetanja,te izvrši pnovno priključenje tužiljinog domaćinstva na sistem gasno distributivne mreže i omogući redovnu isporuku i korišćenje zemnog gasa.Zabranjeno je tuženom ubuduće ovakvo ili slično smetanje,pod pretnjom novčanog kažnjavanja.
 
Prema odredbi člana 70 Zakona o osnovama svojinsko-pravnih odnosa državinu stvari ima svako lice koje neposredno vrši faktičku vlast na stvari,a prema odredbi člana 75 istog zakona svaki držalac stvari i prava ima pravo na zaštitu od uznemiravanja ili oduzimanja državine.Odredbe člana 77 Zakona o osnovama svojinsko-pravnih odnosa propisuju da se sudska zaštita od uznemiravanja odnosno oduzimanja državine može tražiti u roku od 30 dana od dana saznanja za smetanje i učinioca, a najkasnije u roku od jedne godine od dana nastalog smetanja.Prema članu 78 stav 1 istog zakona, sud pruža zaštitu prema poslednjem stanju državine i nastalom smetanju,pri čemu nije od uticaja pravo na državinu,pravni osnov državine i savesnost držaoca. 

 

Prema odredbi člana 64 stav 2 Zakona o energetici,zabranjeno je korišćenje energije bez ili mimo mernih uređaja ili suprotno uslovima utvđenim ugovorom u pogledu pouzdanog i tačnog merenja preuzete energije.Odredba člana 65.istog zakona,predviđa da kada energetski subjekt za prenos,transport odnosno distribuciju utvrdi da pravno ili fizičko lice neovlašćeno koristi energiju u smislu člana 64 ovog zakona,dužan je da bez odlaganja isključi takav objekat sa prenosnog,transportnog odnosno distributivnog sistema.
 
Dakle,shodno citiranim zakonskim odredbama,ukoliko postoji neovlašćeno korišćenje energije u smislu člana 64 Zakona o energetici,isključenje objekta sa gasne mreže u smislu člana 65 istog zakona,isključuje smetanje državine.Naime, za uspeh tužbe radi sudske zaštite od uznemiravanja odnosno oduzimanja državine usmislu člana 77.Zakona o osnovama svojinsko-pravnih odnosa bitno je da je tužilja bila držalac stvari i da joj je tuženi tu državinu povredio.Sud pruža zaštitu prema poslednjem stanju državine i nastalom smetanju, pri čemu nije od uticaja pravo na državinu,pravni osnov državine i savesnost držaoca.Međutim,ukoliko je tužilja postupala protivno članu 64 stav 2 Zakona o energetici,tuženi je bio ovlašćen da postupi saglasno članu 65 Zakona o energetici  i u tom slučaju u postupanju tuženog nema elemenata protivpravnosti,što je neophodan uslov za ocenu osnovanosti tužbenog zahteva.Osnovano se dakle žalbom tuženog ukazuje da u prvostepenom postupku nije nesumnjivo utvrđeno postojanje oštećenja na mernom uređaju,odnosno da li je oštećenje koje je konstatovano u radnom nalogu tuženog dovelo do korišćenja energije mimo mernih uređaja.
 
Nadalje, odredbama člana 54 Zakona o energetici predviđeno je da merni uređaji,odnosno merno-regulaciona stanica, predstvalja mesto predaje energije i mesto razgraničenja odgovornosti za predatu energiju između energetskih subjekata međusobno, odnosno energetskog subjekta i kupca energije.Merne uređaje, odnosno merno-regulacione stanice za priključenje objekata kupca odnosno proizvođača energije na sistem obezbeđuje energetski subjekt za prenos,transport odnosno distribuciju i dužan je da ih kao svoja sredstva ugradi,održava,baždari i vrši merenje isporučene energije.Citirane odredbe zakona upućuju na obavezu prvostepenog suda da utvrdi da li je tuženi kao energetski subjekt za prenos ispunio svoje obaveze iz člana 54 Zakona o energetici.Takođe, u prvostepenom postupku nije utvrđeno ni da li je tuženi postupio u skladu sa odredbom člana 130 istog zakona.Odredbom člana 130 stav 1 istog zakona propisano je da je energetski subjekt koji obavlja delatnost distribucije prirodnog gasa dužan da isporučuje prirodni gas svim kupcima na području na kojem obavlja tu delatnost na principima javnosti i nediskriminacije.Prema stavu 3 istog člana zakona,energetski subjekt koji obavlja delatnost distribucije prirodnog gasa odgovoran je za redovnu i bezbednu distribuciju prirodnog gasa,funkcionisanje,održavanje i razvoj sistema za distribuciju prirodnog gasa uz obavezu primene tehničkih propisa i standarda za delatnost koju obavljaju, kao i uslova zaštite životne sredine utvrđenih zakonom i drugim propisima.   
 
Prema odredbi člana 24 stav 1 tačka 4 Uredbe o uslovima za isporuku prirodnog gasa, isporuka prirodnog gasa može se obustaviti kupcu prirodnog gasa u slučaju ako koristi prirodni gas mimo mernih uređaja ili preko neodgovarajućeg mernog uređaja.Prema stavu 3 istog člana uredbe u slučaju iz stava 1 tačka 2,3,4,5,6,8,12,13,14 i 15 ovog člana,isporuka prirodnog gasa obustavlja se bez odlaganja.Prema članu 26a Uredbe,ako kupac prirodnog gasa smatra da mu je neosnovano obustavljena isporuka prirodnog gasa ili mu je objekat neosnovano isključen sa transportnog odnosno distributivnog sistema,može uložiti prigovor energetskom subjektu na čiji sistem je objekat priključen.Energetski subjekt je dužan da u roku od tri dana od dana prijema prigovora o istom odluči.U slučaju osnovanosti prigovora,energetski subjekt je dužan da nastavi isporuku prirodnog gasa bez odlaganja a najkasnije u roku od 24 časa od momenta utvrđivanja okolnosti da je obustava isporuke,odnosno isključenje sa transportnog,odnosno distributivnog sistema bilo neosnovano.
 
Tužilja je prvostepenom sudu dostavila foftokopiju prigovora izjavljenog u skladu sa ćlanom 26a uredbe o uslovima za isporuku prirodnog gasa,ali prvostepeni sud nije utvrdio da li je tuženi odlučio o osnovanosti prigovora,niti o tome postoje kakvi dokazi u spisima predmeta, a što je od nesumnjivog značaja za ocenu osnovanosti tužbenog zahteva ,te se u konkretnom slučaju ne može utvrditi da li je prvostepeni sud pravilno primenio materijalno pravo.
 
( Rešenje Višeg suda u Novom Sadu,naslovni broj ГЖ.6265/10 od 01.10.2010.godine) 

Generalna